1 تاریخچه سدسازی در ایران و جهان بشر از زمانهای دور، برای مهار نیروهای طبیعی و در اختیار گرفتن آنها تلاش و تكاپوی زیادی انجام داده است یكی از عمده ترین نیاز انسان در زندگی، مسئله آب است كه عامل اساسی تشكیل تمدنهای كهن در مناطق مختلف جهان بوده و عدم آن، باعث نابودی تمدنهای قدیمی زیادی شده است تاریخ و تمدن بشر نشان می دهد كه اكثر شهرها و تمدن ها،
قیمت فایل فقط 4,900 تومان
اهداف سدسازی و انتخاب ساختگاه مناسب
-1. تاریخچه سدسازی در ایران و جهان
بشر از زمانهای دور، برای مهار نیروهای طبیعی و در اختیار گرفتن آنها تلاش و تكاپوی زیادی انجام داده است. یكی از عمده ترین نیاز انسان در زندگی، مسئله آب است كه عامل اساسی تشكیل تمدنهای كهن در مناطق مختلف جهان بوده و عدم آن، باعث نابودی تمدنهای قدیمی زیادی شده است. تاریخ و تمدن بشر نشان می دهد كه اكثر شهرها و تمدن ها، تا حد امكان در كنار رودخانه ها یا سواحل دریاها بنا شده است. با افزایش جمعیت و افزایش آگاهی ها، انسانها سعی نمودند در مناطق دورتر از رودخانه نیز از امتیاز آب بهره مند شوند. مهندسی سد از روش های ساخت ابتدائی و ساده به شكل پیچیده امروزی، تكامل یافته است. سدسازی كهن را باید ارج نهاد چرا كه یك هنر اولیه و آزمایشات منتج از تجارب و آزمونهای ساده بوده است كه بتدریج طی قرنهای متمادی با علم درآمیخته است. سدهای خاكی ساخته شده در هزاران سال پیش از استحكام چندانی برخوردار نبودند لذا به راحتی بوسیله سیلاب شسته شده و از بین می رفتند. ولی ساخت سدهای با مصالح سنگی در بسیاری از نقاط دنیا رایج بوده است. یكی از اولین سدهای سنگریزه ای جهان، سد الكفاره در وادی الغراوی، نزدیكی حلوان در كشور مصر است. بقایای جامانده از این سد كه زمان ساخت آن بین سالهای 2600 تا 2900 قبل از میلاد تخمین زده میشود، نظر هر بیننده ای را به خود جلب می كند. این سد از نوع سنگریزه و به ارتفاع 14 متر و طول 115 متر با پوشش ساخته شده از سنگ تراشیده و هسته سنگ لاشه ای – شنی بوده است.
مهارت سازندگان سدها به تدریج در طول قرنهای متمادی افزایش یافت. رومیان سدهای زیادی با مصالح بنائی و ملات بسیار بادوام احداث كردند كه برخی از آنها، هنوز هم مورد بهره برداری قرار می گیرد و سرریزهای بزرگ آن سدها، گواه بر درك رومیان از مبانی مهندسی است. در ایران قدیم نیز سد مهمی در تنگه باریكی بروی رودخانه كبار در حدود 24 كیلومتری شهرستان قم ساخته شده است. تصور می شود این سد كه قدمت آن به حدود 1300 سال قبل از میلاد می رسد، قدیمی ترین سد قوسی باشد كه هنوز هم پابرجا مانده است. ارتفاع آن به حدود 26 متر و طول آن به 55 متر بالغ می شود. بدنه این سد از سنگ لاشه سخت و رویه آن از ملات و تخته سنگ ساخته شده و دو سر قوس سد به دیواره های تنگه قفل و بست گردیده است.
طراحی سدهای پشتبنددار با احداث سد البوئورادفریا (كه به نام سد المند الجو نیز معروف است) در نزدیكی باداجو اسپانیا در سال 1747 پیشرفت نمود. این سد یك سازة سنگ لاشه ای – بنائی به ارتفاع 5/23 متر و طول 170 متر میباشد. كه سطح پائین دست آن به پشتبندها تكیه دارد. مفاهیم طراحی سدهای سنگی از اسپانیا به آمریكالی شمالی و آمریكای جنوبی انتقال یافت در مكزیك سدهای سنگ لاشه ای – بنائی در موارد زیادی انتخاب گردید.
سازه بنائی معروف به میرالوم اولین سد چند قوس شناسائی شده دنیا است كه در حدود سال 1800 میلادی در نزدیكی حیدرآباد هند ساخته شد. ارتفاع این سد تقریباً 12 متر و طول آن 762 متر است. جدول (1-1) لیست تعدادی از سدهای مهم ایران را نشان می دهد. همچنین در جدول (2-1) لیست بزرگترین سدهای مهم جهان با تقسیم بندی بر حسب ارتفاع و تیپ ساخت و به تفكیك كشورها و زمان ساخت و اجراء، ارائه شده است. با توجه به اینكه اطلاعات ارائه شده در این جدول، آخرین اطلاعات مأخوذ از شبكه های اطلاع رسانی جهانی است، لذا حتی بعضی از سدهای در حال ساخت را نیز شامل می شود.
]برای مثال بلندترین سد در حال ساخت جهان در حال حاضر در كشور روسیه با تیپ (E-R) به ارتفاع 335 متر می باشد.
ردیف | نام سد | محل سد | نوع سد | ارتفاعازشالوده و از عمق (m) | طول تاج سد | عرض تاج سد در قاعده (m) | سال اتمام |
1 | گلپایگان | گلپایگان | پارهسنگی | 51/56 | 340 | 15 | 1339 |
2 | كرج (امیركبیر) | كرج | بتنیقوسی | 165/180 | 390 | 82/30 | 1340 |
3 | دز | شمال دزفول | بتنیقوسی | 190/203 | 212 | 4.5/27 | 1341 |
4 | سفیدرود | منجیل | بتنیباپشتبند | 106 | 425 | 10.5/100 | 1341 |
5 | اكباتان | همدان | بتنیوزنیپایهدار | 33/54 | 286 | 5/36 | 1342 |
6 | لتیان | شمال تهران | پایه دار | 80/107 | 450 | 9/99 | 1346 |
7 | زاینده رود | اصفهان | دو قوسی | 88/100 | 450 | 6.5/29 | 1349 |
8 | زرینه رود | بوكان | خاكی | 50/52 | 720 | 10/245 | 1350 |
9 | وشمگیر | گرگان | خاكی | 17.8/28 | 430 | 12 | 1349 |
10 | ارس | قزل قشلاق | خاكی | 38/46 | 945 | 8/182 | 1349 |
11 | مهاباد | مهاباد | پاره سنگی | 46/47.5 | 700 | 8/215 | 1349 |
12 | درودزن | شمال شیراز | خاكی | 55/60 | 700 | 10/400 | 1352 |
13 | كارون | مسجدسلیمان | بتنیدوقوسی | 177/200 | 380 | 6/31.5 | 1356 |
14 | چاه نیمه | سیستان | خاكی | 17 | 170 | 6/168 | 1360 |
15 | میناب (استقلال) | میناب | بتنیقوسی | 52.5/60 | 450 | 2.5/58 | 1362 |
16 | لار | شمال تهران | خاكی | 105/105 | 1170 | 12/100 | 1359 |
17 | قشلاق (وحدت) | سنندج | پاره سنگی | 80/90 | 330 | 10/260 | 1362 |
18 | سد دوم كوهرنگ | فارسان | بتنی وزنی | 22 | 73 |
| 1364 |
19 | كارده | كارده(مشهد) | بتنیدوقوسی | 50/67 | 144 | 3.2/8.5 | 1366 |
20 | طرق | طرق (مشهد) | بتنیدوقوسی | 74/81 | 330 | 4.8/128 | 1367 |
21 | جیرفت | جیرفت | بتنیدوقوسی | 127/133 | 250 | 5/17 | 1370 |
22 | خمیران | بالاینجفآباد | خاكی | 25.5/31 | 185 | 11/148 | 1371 |
جدول (1-1): لیست تعدادی از سدهای مهم ایران
سال تكمیل | (m) ارتفاع | تیپ | كشور | رودخانه | نام | ردیف |
UC | 335 | E-R | Russia | Vakhah | Kogun | 1 |
1980 | 300 | E | Tajikistan | Vakhah | Nurek | 2 |
1961 | 285 | G | Switzerland | Dixence | Crand Dixence | 3 |
1980 | 272 | A | Ceorgia | Inguri | Inguri | 4 |
1980 | 261 | R | Mexico | Crijalva | Chicoasen | 5 |
UC | 261 | E-R | India | Bhagirathi | Tehri | 6 |
UC | 253 | E-R | India | Toas | Kishau | 7 |
UC | 245 | A | China | Tiang | Erlan Yalong | 8 |
UC | 245 | A | Russia | Yenisei | Sayano-shushensk | 9 |
UC | 243 | R | Colombia | Cuavio | Cuavio | 10 |
جدول (2-1): لیست تعدادی از بلندترین سدهای جهان
Type: E= Earth fill (خاكریز); R=Rockfill (سنگریز);
G=Gravity (وزنی); A=Arch (قوسی)
UC=Under construction
Source: Vscold Register of Dams
تقریباً تا سال 1850، معیارهای ملی برای طراحی سد معدود بود. شكست سد پوئن تس برروی دورخانة ریوگوادالن تین در اسپانیا در سال 1802، عدم كفایت برخی روشهای تجربی را به نمایش گذاشت.
ابتدا قرار بود كه این سازه بنائی وزنی، كاملاً برروی سنگ ساخته شود، اما كشف آبرفت عمیق در آبراه رودخانه منجر به استفاده از شمعكها و قیدهای چوبی در پی همان قسمت شد. پس از 11 سال بهره برداری، زیربندی در هم شكست و بریدگی بزرگی در سد ایجاد شد. طی قرن نوزدهم، پیشرفت قابل توجهی در مهندسی سدهای وزنی در اروپا حاصل گردید. در سال 1853، مهندس فرانسوی ام. دوسازیلی توصیه كرد كه فشار داخلی سد پائین تر از حد معین نگه داشته شده و نیز ابعاد آن طوری تعیین شود كه از لغزش جلوگیری به عمل آید، 25 سال بعد، مفهوم خط منتجة نیروها در داخل یك سوم میانی هر صفحه افقی بوسیلة دبل یو.جی.ام رانكین انگلیسی به تفصیل تشریح و روشن گردید. مفاهیم پیشنهاد شده بوسیلة ام. دو سازیلی و رانكین راه را برای تحلیل منطقی سدها گشود.
درحالی كه معیار یك سوم میانی بطور عام برای تأمین مقاومت سدهای وزنی تحت بار متوسط در مقابل واژگونی پذیرفته شده بود، مهندسین به اهمیت فشار بر كنش و لغزش پی می بردند.
در این راستا، در طراحی سد ویرنوی در انگلیس كه طی سالهای 1882 تا 1890 ساخته شد، یك سیستم زهكشی برای كاهش فشار بر كنش پیش بینی گردید.
Number of incidents | |||||||
Total | Misc | Rockfill | Earthfill | Cravity | Buttress | Arch | |
72 | 1 | 2 | 49 | 6 | 5 | 9 | Exploration |
11 | ----- | ----- | 8 | 2 | ----- | 1 | Material |
25 | ----- | 3 | 17 | 4 | 1 | ----- | Layout |
76 | 2 | 3 | 48 | 13 | 6 | 4 | Design |
41 | ----- | 5 | 32 | 2 | 1 | 1 | Construction |
6 | ----- | 1 | 5 | ----- | ----- | ----- | Operation |
5 | ----- | ----- | 3 | ----- | 1 | 1 | Supervision |
236 | 3 | 14 | 162 | 27 | 14 | 16 | Total |
جدول (3-1): تعداد حوادث اتفاق افتاده در سدهای با تیپ های مختلف بر اساس انتشارات كمیته بین المللی سدهای بزرگ
از اوایل قرن بیستم پیشرفت مهمی در فن آوری بتن سدها كه شامل مخلوطهای دقیقاً كنترل شده، لرزش، سیمانهای مخصوص، انواع پوزولان، دانه بندی شن و ماسه، هوادهی، سرمایش و مواد افزودنی می باشد، به دست آمده است.
سازه های شگفت انگیزی چون سد گرانددیكسنس سوئیس كه در سال 1962 به ارتفاع 285 متر در كشور سوئیس ساخته شد، نمونه پیشرفت به دست آمده در طراحی و ساخت سدهای بتنی می باشند. در قرن نوزدهم با آغاز استفاده از ماشین آلات به جای حیوانات در حمل مصالح و متراكم ساختن خاكریز و غیره توسعة سدهای خاكی شتاب بیشتری گرفت. انتقال از دورة گریدرها و گاریهای اسبی، غلطك های صاف و ماله كشی بزودی با تعمیم استفاده از ماشین آلات سنگین مانند غلطك پاچه بزی و كشنده های با یدك چرخ زنجیری به صورت كامل انجام گرفت. تا سال 1940 تجهیزات بزرگ ویژه ای برای جابه جائی و تراكم خاك و سنگ ساخته شده بود. در دو دهه 1950 تا 1970، غلطك لرزان در وهلة اول برای متراكم كردن شن و ماسه و سپس برای متراكم كردن سنگریزه ها مقبولیت گسترده ای پیدا كرد. این وسیله در انتخاب و ساخت سدهای سنگریز متراكم به جای خاكریز یا سنگریز غیرمتراكم تأثیر زیادی داشت.
با افزایش زیاد توانائیهای انسان در سدسازی، روند كار به سوی احداث سدهای خاكی بزرگ گرایش یافت و با شناخت عمومی از قابلیت این نوع سد برای انطباق با شرائط مختلف ساختگاه نسبت به سدهای صلب تر، این گرایش رو به فزونی گذاشت.
ساخت سدهای سنگریز با احداث سد سالتسپرینگز به ارتفاع بی سابقة 100 متر در كالیفرنیای آمریكا (1931) جذابیت بیشتری یافت. این سد از نوع سنگریز غیرمتراكم با رویه بتنی است كه تا اواسط قرن حاضر رایج بود.
2-1. اهداف سدسازی
هریك از سدها، دارای ویژگی خاصی است و برای اهداف مشخصی نیز طراحی و اجراء می شوند. بعضی از سدها برای یك هدف مشخص مثل جلوگیری از سیلاب و تخریب شهرها و روستاها ساخته می شوند و بعضی دیگر اهداف متعددی در ساخت آنها منظور شده است. در زیر به اغلب این اهداف اشاره می شود كه هر سدی چه در گذشته و چه حال برای پوشش دادن به یكی از این نیازها و یا تركیبی از این موارد، ساخته شده و یا ساخته خواهد شد.
1- كشاورزی (توسعه اراضی و بهبود نوع كشت)
2- تامین آب شرب مردم و آب مورد نیاز كارخانجات
3- تولید برق شهری و برق صنعتی
4- سیاحتی و گسترش صنعت توریسم
5- تلطیف هوای منطقه و بهبود محیط زیست
6- پرورش ماهی و مرغابی (تولید پروتئین)
7- مهار آبهای سطحی و سیلابهای فصلی
8- رسوبگیری و جلوگیری از گسترش رسوب در اراضی پائین دست
3-1. طبقه بندی انواع سدها
بطور كلی انواع و اقسام سدهایی كه در سطح جهان برای پوشش هركدام از اهداف سدسازی، ساخته شده اند به شرح زیر طبقه بندی می شوند. لازم به ذكر است كه این طبقه بندی بر اساس مصالح تشكیل دهنده اجزاء سد و شكل سد صورت گرفته است:
الف) سدهایی كه توسط مواد متصل به هم ساخته می شوند.
ب) سدهایی كه توسط مواد غیر متصل به هم ساخته می شوند.
ج) سدهای ساخته شده با مصالح خاص.
مورد الف بیشتر شامل سدهای بتنی و سدهای ساخته شده با مصالح بنایی (در گذشته) است دارای تقسیم بندی زیر می باشد:
1-سدهای وزنی
2-سدهای قوسی
1-2. تك قوس
1-1-2. قوس با شعاع ثابت
2-1-2. قوس با شعاع متغیر
2-2. دو قوس
3-سدهای پایه دار یا پشت بنددار
1-3. تك قوسی
2-3. چند قوسی
3-3. ساده
4-سدهای انحرافی
1-4. انحرافی كاملاً متحرك
2-4. انحرافی نیمه متحرك
3-4. انحرافی ثابت
مورد ب در خصوص سدهای ساخته شده با مواد غیر متصل شامل انواع سدهای خاكی و سنگی و سنگریزه ای می باشد كه به ترتیب زیر طبقه بندی می شوند:
1-سدهای خاكی
1-1. سدهای خاكی همگن.
2-1. سدهای خاكی مغزه دار
3-1. سدهای خاكی دیافراگمی
2-سدهای سنگی
1-2. سدهای سنگی
2-2. سدهای سنگریزه ای
مورد ج، سدهای ساخته شده با مصالح خاص شامل سدهای لاستیكی و زیرزمینی است كه در فصل مربوطه توضیح بیشتر ارائه شده است.
4-1. انتخاب نوع سد مناسب برای ساختگاه
در اجراء پروژه های سدسازی، ابتدا درخواست مطالعه لازم جهت اجرای سد در یك منطقه خاص توسط مردم یا نمایندگان آنها یا كارشناسان سازمان ها، به واحدهای ذیربط ارائه می شود. (این در صورتی است كه در آن منطقه شناسائی پتانسیل های سدسازی و محل های مناسب برای تمام منطقه صورت نگرفته باشد). در این صورت منطقه مورد نظر ابتدا روی نقشه های مربوطه مورد مطالعه اولیه قرار می گیرد. در این مطالعه وجود آب كافی و محل مناسب برای مخزن و محور سد مد نظر قرار می گیرد. همچنین وضعیت كلی منطقه از لحاظ پوشش دادن به دیگر اهداف سدسازی از قبیل كشاورزی و حتی سطح زیر كشت مورد محاسبه قرار می گیرد. سپس در صورت وجود محل یا محل های مناسب، كارشناسانی مركب از كارشناسان مسائل ژئوتكنیك، هیدرولوژی، زمین شناسی و نقشه برداری به محل مورد نظر اعزام می شوند تا از نزدیك منطقه را مورد بازدید صحرائی قرار دهند. در پی این بررسی، علاوه بر مسائل هیدرولوژی، ژئوتكنیك، زمین شناسی و توپوگرافی منطقه، وجود رسوبات، مسائل محیط زیست، مسائل اجتماعی و اقتصادی و غیره مطرح می شود. در این انتخاب، محل سد و نوع سد و ابعاد آن و هزینه تقریبی آن جهت بررسی های بیشتر تعیین می گردد.
در انتخاب نوع سد، شرایط توپوگرافی و زمین شناسی محل، عوامل اولیه در ارزیابی مناسب بودن نسبی انواع سدها است. این مشخصات ساختگاه سد، كه ارتباط متقابل با هم دارند، بر نحوه بارگذاری روی پی و الگوی نشت از حاشیه های مخزن تأثیر می گذارند. اگر تغییر شكل پذیری یا شكل پی سد از نقطه ای به نقطه ای دیگر بسیار متغیر باشد، ممكن است منجر به تمركز تنش در قسمتهای خاصی از سد شود. مخصوصاً سدهای خاكی ممكن است در اثر تغییر شكل، در نقاط بحرانی آسیب پذیر باشند. همچنین ممكن است در تكیه گاههای پرنشیب و در سطوح مشترك سازه ای، كه امكان متراكم نمودن مصالح به اندازه كافی وجود ندارد، نشستهای نامساوی ایجاد شود. در این محلها، تغییر شكل خاكریز ممكن است باعث بازشدن مجاری خطرناك برای نشست آب گردد. به همین دلیل، شكستهای زیادی در طول مجاری تخلیه صورت گرفته است. هرچند خاكریزهائی كه به نحو صحیح ساخته شده است، قادر به تحمل حركات زیادی می باشند ولی مقاومت آنها در مقابل سرریز شدن آب نسبتاً كم است، لذا ارتفاع آزاد و ظرفیت سیستم سرریز آنها باید مقداری دست بالا و محافظه كارانه درنظر گرفته شود. برعكس این نوع سدها، اغلب سدهای بتنی می توانند در شرایط استغراق (عبور آب از روی تاج آنها) حداقل تا چندین ساعت مقاومت كنند. رمز ایمنی آنها ممكن است مقاومت پی در مقابل ضربة آب سرریز كننده باشد.
سدهای قوسی می توانند بارهای سنگینی را تحمل كنند، اما مقاومت و یكپارچگی آنها ذاتاً به مقاومت تكیه گاهها بستگی دارد. شكست این نوع سدها ممكن است در اثر فرسایش سنگ یا برش ناشی از فشار آب اتفاق افتد. تضعیف تكیه گاه قوس شاید در اثر فرسایش پی نیز حادث شود. سدهای وزنی به دلیل عمر زیادشان مورد توجه قرار گرفته اند. حجم زیاد این نوع سدها مقاومت آنها را در مقابل هوازدگی و نارسائی های ساختگاه افزایش می دهد. با وجود این، برخی از همین سدها نیز كه اجزای پی آنها نسبت به لغزش آسیب پذیر و حساس بوده است، شكسته اند. این نقطه ضعف در معدودی از سدهای پشتبنددار نیز دیده شده است. هر یك از انواع سدها دارای ویژگیهای مشخصی می باشند، اما نباید آنها را غیرقابل تغییر دانست. مطمئناً هر نوع سد برای یك ساختگاه معین، دارای برخی معایب و محاسن می باشد. با وجود این، ارزیابی بر اساس موارد استثنائی می تواند گمراه كننده باشد. مثلاً سدهای سنگریز عموماً به تحمل مقادیر زیاد نشت طی مدتهای طولانی، معروفند. و این در موارد زیادی صحیح می باشد، اما برخی از آنها مقادیر زیادی مصالح ریزدانه دارند كه آنها را، مخصوصاً اگر غیر متراكم و یا از لایه های ضخیم تشكیل یافته باشند، مستعد فرسایش می كند.
ویژگی سدهای خاكی و پاره سنگی این است كه این سدها را می توان با حجم فوق العاده زیاد و در منطقه ای وسیع بر شالوده های غیرسنگی نیز بنا نمود. در صورتیكه اگر عرض منطقه آبگیر (یا عرض دره) خیلی وسیع باشد و یا شالوده ای آبرفتی و بطور كلی غیرسنگی وجود داشته باشد، ساختن سدهای بتنی یا اقتصادی نیست و یا اصلاً مقدور نمی باشد و معمولاً در مواردی كه سد خاكی انتخاب می شود تنها نوع ممكن برای آن منطقه است. مزیت دیگر سد خاكی اینست كه مصالح ساخت آن به فاصله كمی در دسترس است و به هر حال ارزان تر از مصالحی مانند بتن و فولاد تمام خواهد شد.
بنابراین در شرایط خاص می توان با اطمینان بیشتر تصمیم گرفت. مثلاً هنگامی كه عرض رودخانه كم و دیوراهای محكم سنگی و بستر سنگی محكم وجود دارد مناسب ترین نوع سد، سد بتنی است كه سرریز آن از تاج باشد و برعكس، اگر رودخانه بر یك دشت یا دره وسیع و بر یك بستر غیرسنگی می گذرد، ساختن سدهای بتنی مقدور نیست و تنها روش ممكن سد خاكی است. در موارد بینابین كه امكان ساخت انواع سد میسر است، انتخاب یكی بر دیگری به سادگی میسر نیست.
در این موارد تجربه كارشناسان و مهندسین مجرب نقش تعیین كننده را دارد. كه همراه با این عنصر اصلی، پارامترهای اقتصادی، وضعیت زمین محل، كارائی نوع سد برای هدف مورد نظر، امكان تهیه و حمل مصالح مورد نظر، مدت زمان ساخت و گاهی مدت زمان انحراف آب، امكان دسترسی به نیروی انسانی، مسأله هزینه سرریز، حفاظت آن و مسایل مربوط به دریچه ها هركدام به نحوی در تصمیم گیری دخالت دارد. در سد انتخاب شده، كلیه موارد، مورد بررسی قرار گرفته است.
5-1. مطالعه، تحلیل و بررسی انواع سدها
علوم مهندسی سد، با توجه به گسترده بودن دامنه مطالعاتی آن در شاخه های مختلف علمی از پیچیدگی خاصی برخوردار است. همچنین با توجه به این تنوع و گستردگی، حجم مطالب مورد بحث در این علم، بسیار زیاد می باشد. لذا به هیچ عنوان بررسی تمام جزئیات مطالعات، تحلیل، طراحی و اجزاء در خصوص تمام انواع سدها در یك مجلد امكان پذیر نمی باشد. این درحالی است كه روز به روز بر حجم مطالعات و یافته های علمی در این شاخه از علم افزوده می شود. و حتی سدهای جدیدی با فن آوری های جدید ایجاد می شود. در ادامه تعدادی از انواع سدها از نكته نظرات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
جهت دریافت فایل اهداف سدسازی و انتخاب ساختگاه مناسب لطفا آن را خریداری نمایید
قیمت فایل فقط 4,900 تومان
برچسب ها : اهداف سدسازی و انتخاب ساختگاه مناسب , دانلود اهداف سدسازی و انتخاب ساختگاه مناسب , سدسازی , اهداف سدسازی , سد , جغرافیا , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , دانلود پروژه